Niewielki wykwit skórny pojawiający się najczęściej w obrębie warg lub nosa czy brody, nie wydaje się nam dużym problemem. Opryszczka jest uznawana za trywialną chorobę, której skutków szybko można się pozbyć. Najczęściej tzw. zimno, czyli wykwity opryszczki na ustach pojawiają się przy obniżeniu odporności organizmu człowieka będącego nosicielem wirusa opryszczki. Przeziębienia wiążą się więc nie tylko z katarem, kaszlem czy gorączką, ale właśnie również z opryszczką. Zalecane są na nią maści, które w krótkim czasie likwidują problem. Niestety, opryszczka pojawiająca się w ciąży powinna być szybko konsultowana z lekarzem ginekologiem. Stwarza ona wysokie ryzyko i zagrożenie dla płodu oraz nowo narodzonego dziecka. Nie powinnyśmy więc jej lekceważyć, a niestety często ma to jednak miejsce.

Wirus HSV

Każda osoba, która kiedykolwiek miała opryszczkę, zarówno ust, jak i narządów płciowych, jest zarażona wirusem opryszczki zwykłej HSV – herpes labialis. Występuje on w dwóch szczepach – HSV 1 atakującym usta i okolice twarzy, oraz HSV 2 dotyczącym narządów płciowych człowieka. Wirus HSV jest powszechny na świecie, a naukowcy szacują, że nawet 90 proc. z nas może być jego nosicielami. Większość nie zdaje sobie z tego faktu sprawy. Wirusem bardzo łatwo jest się zarazić, a później przez całe nasze życie w formie uśpionej bytuje w organizmie. Jeśli pojawia się infekcja, a siły odpornościowe organizmu maleją, opryszczka może o sobie dać znać i uaktywnić się. Wirus HSV wnika do organizmu człowieka poprzez błony śluzowe i uszkodzoną skórę. Można zarazić się poprzez kontakt z wykwitami skórnymi, albo nawet wtedy gdy u drugiej osoby nie ma żadnych widocznych objawów schorzenia.

Kiedy wirus się aktywuje, na skórze pojawiają się pęcherzyki wypełnione płynem – najpierw surowicą, a później także ropą. Tuż przed ich wystąpieniem chory odczuwa charakterystyczne pieczenie i swędzenie, a skóra staje się napięta i tkliwa. W krótkim czasie pęcherzyki atakują skórę, zmieniając się w krwawiące nadżerki oraz strupy. Mogą same zniknąć i nie pozostawić po sobie żadnych śladów.

Znacznie gorzej jest w przypadku opryszczki narządów płciowych, która wiąże się także z powstawaniem swędzących pęcherzyków. Zmieniają się one po kilku dniach w bolesne owrzodzenia. Ranki goją się pozostawiając po sobie niewielkie blizny, a chorobie towarzyszy osłabienie, obrzęk i bolesność węzłów chłonnych. U kobiet wystąpienie opryszczki w czasie ciąży jest bardzo niebezpieczne, zarówno jeśli chodzi o opryszczkę twarzową, jak i na genitaliach – pochwie, szyjce macicy, łechtaczce czy cewce moczowej.

Wpływ opryszczki na dziecko

Jeśli kobieta przed ciążą miała już opryszczkę, w jej ciele znajdują się przeciwciała skutecznie budujące barierę ochronną przed poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi u nienarodzonego dziecka. W przypadku kobiet, które opryszczką zaraziły się już w ciąży, zwłaszcza szczepem HSV 2. Wirus wargowy, o ile nie zostanie przeniesiony na narządy płciowe kobiety, nie będzie stanowił z goła żadnego zagrożenia dla dziecka.

Wirus może przypuścić atak na płód w pierwszych dwóch trymestrach ciąży, stając się powodem poronienia lub wystąpienia zaburzeń rozwojowych. Jeśli do zakażenia dziecka w łonie matki dojdzie w ostatnim trymestrze ciąży, może ono spowodować przedwczesny poród.

Także dla nowo narodzonego dziecka wirus opryszczki jest bardzo niebezpieczny. Dlatego jeśli podczas porodu kobieta ma opryszczkę na narządach płciowych – choćby był to pojedynczy pęcherzyk, lekarz powinien podjąć decyzję o przeprowadzeniu cesarskiego cięcia. W ten sposób nie dojdzie do zakażenia dziecka wirusem opryszczki np. w trakcie przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego.
Z opryszczką wargową nie powinno się pielęgnować noworodka. Nikt z jego bezpośredniego otoczenia, w tym matka, w okresie widocznych wykwitów skórnych spowodowanych opryszczką, nie powinien się do niego zbliżać.

Jak się leczyć?

Ciężarne, które zaraziły się opryszczką w czasie ciąży, powinny niezwłocznie zgłosić się do lekarza ginekologa, który najprawdopodobniej zaleci leczenie przeciwwirusowe, łagodzące objawy opryszczki oraz zapobiegające możliwym powikłaniom ciążowym. W przypadku kobiet, które przechodziły już opryszczkę, lekarz zaleci szczególną ostrożność, aby jej wirus nie przeniósł się na narządy płciowe. Nosicielki wirusa HSV 2 w 36 tygodniu ciąży powinny rozpocząć leczenie przeciwwirusowe, aby zapobiec wystąpieniu zmian przy porodzie. Jeśli i tak one wystąpią, czeka je poród przez cesarskie cięcie.