W trakcie ciąży każda odpowiedzialna przyszła matka powinna pozostawać pod stałą kontrolą lekarza ginekologa i położnej. Dzięki regularnym wizytom w gabinecie ginekologicznym i wykonywanym badaniom, ciąża może rozwijać się bez zakłóceń, a wszelkie nieprawidłowości można zauważyć na tak wczesnym etapie, aby skutecznie móc im przeciwdziałać. W ramach profilaktyki zdrowotnej u ciężarnych lekarze prowadzący ciąże zlecają cały szereg badań laboratoryjnych, w tym badań krwi. Pod jakim kątem i z jaką częstotliwością krew przyszłej marki podlega analizie?

Pierwsze badanie

Do laboratorium udać się może kobieta już na wstępnym etapie ciąży lub w momencie, kiedy stara się o zajście w ciążę. Wówczas badany jest poziom tzw. hormonu ciążowego beta hCG. Takie badanie nazywane jest laboratoryjnym testem ciążowym z krwi, który pozwala na zbadanie obecności gonadotropiny kosmówkowej (hCG), wytwarzanej przez blastocystę, tj. zapłodnioną komórkę jajową na kolejnym etapie podziału, już po dokonaniu implantacji w macicy oraz przez kosmki łożyska. Zadaniem hCG jest podtrzymanie produkcji progesteronu przez ciałko żółte jajnika, bowiem w przeciwnym wypadku ciąża nie będzie miała szansy się rozwijać.

Wynik poniżej 5 mIU/ml jest interpretowany jako negatywny wynik testu ciążowego z krwi, zaś rezultat powyżej 25 mIU/ml jako pozytywny. Warto powtórzyć badanie stężenia hCG w krwi kobiety. Jeśli widać jego wyraźny wzrost, ciąża rozwija się prawidłowo. Najlepiej wykonać test ciążowy z krwi, w laboratorium na 10-12 dni po jajeczkowaniu.

Typy badań

W trakcie ciąży wykonywanych jest cały szereg badań krwi, w tym podstawowa morfologia. Przeprowadzane są także badania grupy krwi wraz z czynnikiem Rh. Taki wynik badania należy dołączyć do karty ciąży i mieć przy sobie podczas porodu. Może on zostać także wpisany do książeczki zdrowia.

Jeśli Rh okaże się ujemne, zlecane jest dodatkowe badanie serologiczne określane jako odczyn Coombsa. Wykrywa ono, czy w organizmie przyszłej matki znajdują się przeciwciała odpornościowe, które pojawiają się w przypadku konfliktu serologicznego. Badanie powtarza się w każdym trymestrze ciąży. Jeśli matka ma ujemne Rh, a dziecko dodatnie, w ciągu 3 dni po porodzie młoda matka otrzyma immunoglobulinę anty-Rh. Pozwoli to zapobiec powstawaniu przeciwciał.

Poziom glukozy to kolejne badanie przy ciąży – konieczne, bowiem hormony ciążowe podnoszą poziom cukru we krwi i ciężarna narażona jest na rozwój cukrzycy. Jeśli w drugiej połowie ciąży ilość glukozy we krwi podnosi się znacznie, zlecane jest badanie przesiewowe obciążenia glukozą – GTT. Sprawdza się reakcję organizmu po wypiciu 50 g glukozy. Wykonuje się test między 24, a 28 tygodniem ciąży. Nieprawidłowe wyniki powyżej normy mogą świadczyć o cukrzycy ciężarnych.

Częstotliwość badań

Przy pierwszej wizycie w gabinecie ginekologicznym lekarza, który będzie prowadził ciążę, najprawdopodobniej zlecona zostanie morfologia krwi. Następnie co 1-2 miesiące wyniki będą powtarzane, a na ich podstawie lekarz będzie mógł obiektywnie ocenić, czy organizm pacjentki funkcjonuje prawidłowo i nic nie zagraża ciąży. Dzięki morfologii między innymi można wykryć początki anemii, spowodowane niedoborem żelaza, małopłytkowość, czyli niedobór płytek krwi, niedokrwistość, tj. niedobór hemoglobiny, czy też spadek odporności.

Lekarz dokonuje całościowej oceny morfologii krwi pacjentki, biorąc pod uwagę jej wiek, etap ciąży i wcześniejsze badania.

Normy

Przyjmuje się, że wyniki morfologii krwi pacjentki w ciąży powinny mieścić się w przedziałach:

• Hemoglobina, w skrócie HGB lub Hb – 11,2-13,5, wynik poniżej normy wskazuje na anemię,
• Erytrocyty, krwinki czerwone, w skrócie E lub RBC – 3,5-4,5 mln/mikrolitr, wartości poniżej normy często występują okresowo u ciężarnych, ale jeśli się utrzymują wskazują na utratę krwi i niedobór witaminy B12, żelaza czy kwasu foliowego,
• Leukocyty, krwinki białe, w skrócie L lub WBC – 10-15 tys./mikrolitr, w ciąży generalnie jest ich więcej, ale wyniki znacznie ponad normy mogą wskazywać na infekcję a poniżej – na choroby hematologiczne,
• Hematokryt, gęstość krwi w skrócie Ht – 37-52%, niższe wartości towarzyszą niedokrwistości, a wyższe odwodnieniu,
• Płytki krwi, tzw. trombocyty w skrócie PLT – 100-300 tys./mikrolitr,
• Poziom glukozy – 70-105 mg%, wynik powyżej wskazuje na zagrożenie cukrzycą,
• Żelazo – 60-150 mikrogram/dl, wartości poniżej normy wskazują na przyczynę niedokrwistości.