Jednym z pierwszych zadań, jakie czekają młodą matkę przy pielęgnowaniu noworodka, jest zadbanie o pępuszek dziecka. Nie jest to takie proste, jak mogłoby się wydawać. Zawiązana tuż po porodzie pępowina jest czułym miejscem u noworodka. Jeszcze kilkanaście lat temu pępowina po prostu była wiązana na supełek i w takiej postaci się goiła. W chwili obecnej stosuje się specjalną plastikową zapinkę, którą lekarz odpina dziecku po dwóch dobach. Młoda mama musi dobrze czyścić i dezynfekować pępek, a właściwie jego kikut, który stopniowo zasycha i twardnieje. Jak zadbać o pępuszek?

Fizjologiczny proces zasychania

Nie należy przejmować się, że kikut pępuszka dziecka zmienia kolor i postać. Z czasem zasycha, jak strupek na ranie. Zmienia przy tym kolor z niebieskawego na szary, a później czarny. W końcu po 10-14 dni od porodu pępek samoistnie odpada. U niektórych noworodków proces odpadnięcia pępka trwa krócej, a u innych przedłuża się nawet na kilka tygodni.

Pępek, a raczej kikut na brzuszku noworodka jest pozostałością po pępowinie, która łączyła dziecko w łonie matki z łożyskiem. Pełniła ona nader ważną funkcję, bowiem to przez pępowinę płynęły do płodu wszystkie najważniejsze substancje odżywcze i tlen, a w drugim kierunku przekazywane były produkty przemiany materii.

Niezbędna pielęgnacja

Położna czy pielęgniarka na oddziale położniczym i noworodkowym, powinna pouczyć młodą matkę, jak pielęgnować pępek noworodka tuż po porodzie. Niestety, nie zawsze się tak dzieje, więc dobrze by było, aby ciężarna już nawet przed planowaną datą narodzin dziecka wiedziała, na czym polega owa pielęgnacja. Od pierwszego dnia życia należy przemywać pępek i jego bezpośrednią okolicę wodą z mydłem lub 70-procentowym roztworem spirytusu. W aptekach można kupić jednorazowe gaziki nasączane alkoholem do przemywania pępka lub preparaty antyseptyczne, które również mogą być dobrym rozwiązaniem przy pielęgnacji pępuszka. Spirytusu nie używa się, jeśli dziecko ma szczególnie delikatną skórę i każde mycie pępka powoduje u niego powstawanie podrażnień.

Pępka nie zasypuje się pudrem, nie smaruje żadnymi maściami czy kremami, chyba że zaleciła to pielęgniarka. Pod żadnym pozorem nie należy odrywać na siłę kikuta pępka, ponieważ może to doprowadzić do zakażenia. Pępek sam odpadnie, kiedy przyjdzie na to pora.

Uwaga!

Przy odpowiedniej pielęgnacji pępuszek dziecka zasycha i odpada, ale zdarzają się wyjątki. Może dojść do infekcji i rana przestanie się goić. Pierwszym sygnałem takiego stanu rzeczy jest pojawienie się zaczerwienia wokół pępka czy ropnej wydzieliny. Brzydki zapach pępuszka i krwawienie może wskazywać na zakażenie. Jeśli zauważymy takie objawy u naszego dziecka, należy je natychmiast zgłosić lekarzowi – jeszcze w szpitalu lub podczas wizyty w gabinecie pediatry. Być może będzie konieczne podanie dziecku antybiotyku – miejscowo w kremie lub zasypce. Im szybciej zauważymy i zdiagnozujemy infekcję, tym szybciej będzie można ją skutecznie wyleczyć.

Jak ubierać dziecko?

Wszelkie spodenki, getry czy legginsy uciskające okolice pępka nie są wskazane dla dziecka po porodzie. Uciskające brzuszek gumki ubranek powodują otarcia i również ich używanie może doprowadzić do infekcji pępka. Dziecku należy zakładać tak pieluszkę i ubranka, aby nic nie uciskało i nie ocierało kikuta. W sklepach dostępne są pieluszki z wycięciem na pępek, dzięki czemu dziecku będzie wygodnie, a do kikuta będzie stały dostęp powietrza. To przyspieszy gojenie się rany.