Podchodząc stereotypowo do modelu rodziny i kwestii wychowywania oraz sprawowania opieki nad dzieckiem, to matka jest zobowiązana do pełnienia takich funkcji wobec swojej pociechy. To ona rezygnuje z kariery zawodowej, aby móc całkowicie poświęcić się macierzyństwu i być z dzieckiem przez kilka pierwszych lat jego życia. Dopiero kiedy dziecko zaczyna uczęszczać do przedszkola, albo do szkoły podstawowej, ma ona szansę zająć się sobą i pójść do pracy.

W dzisiejszych czasach bywa jednak i tak, że kobiety zajmują wysokie stanowiska w pracy i dobrze zarabiają. Dlatego wieloletnia przerwa w karierze nie jest w ich przypadku możliwa, z ekonomicznego punktu widzenia. W takiej sytuacji albo wynajmują nianię dla swojej pociechy, oddają dziecko do żłobka i pracują w niepełnym wymiarze czasu pracy, albo też ojciec dziecka angażuje się na „pełny etat” w opiekę nad dzieckiem. Czy w Polsce zaczyna się moda na urlopy tacierzyńskie? Czy panowie zaczynają bardziej poczuwać się do opieki nad dzieckiem i odciążenia w tej kwestii matki?

Kwestie formalne urlopów tacierzyńskich

Prawa rodzicielskie najczęściej dzielone są pomiędzy oboje rodziców. Matka i ojciec powinni więc w takim samym stopniu opiekować się maluszkiem i troszczyć się o niego. Zgodnie z nowymi regulacjami ustawowymi, matka i ojciec mogą podzielić się urlopem po narodzinach dziecka. Tylko dwa pierwsze tygodnie urlopu macierzyńskie po narodzinach dziecka przysługują wyłącznie matce – z przyczyn fizjologicznych. Rany po porodzie muszą się zagoić, aby fizycznie była ona w stanie wrócić do ewentualnej aktywności zawodowej. Kolejne tygodnie urlopu macierzyńskiego mogą być wykorzystane zarówno przez matkę, jak i ojca dziecka. Urlop tacierzyński polega na przejęciu przez mężczyznę części urlopu od matki.

Ojcu, który przechodzi na urlop tacierzyński, zamiast matki, przysługuje zasiłek. Jego stanowisko w pracy jest chronione przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę.

Należy rozróżnić pojęcie urlopu ojcowskiego i tacierzyńskiego, choć terminy te często są używane zamiennie względem siebie. Urlop tacierzyński jest traktowany na równi z urlopem macierzyńskim, ale skorzystanie z niego przez ojca dziecka jest uzależnione od podjętej przez matkę decyzji. Jeśli chce ona wykorzystać czas wolny od pracy i zająć się dzieckiem, ojciec nie będzie mógł skorzystać z urlopu tacierzyńskiego. Jeśli jednak matka zrezygnuje z części swojego urlopu, pozostała jego część może zostać wykorzystana przez tatę. W przeciwnym wypadku ojcu pozostaje do dyspozycji wyłącznie urlop ojcowski, który nie może zostać w żadnym przypadku przekazany matce dziecka.

Wymiar urlopów macierzyńskich i tacierzyńskich przedstawia się następująco:

• 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, przyznawane automatycznie – podstawowy urlop, z którego pierwsze 2 tygodnie należy się tylko matce dziecka,
• 6 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego, przyznawanego na wniosek jednego z rodziców – dla matki lub ojca dziecka,
• 26 tygodni urlopu rodzicielskiego, przyznawanego na wniosek jednego z rodziców – dla matki lub ojca dziecka.

Formalnie ojciec dziecka może przejść na urlop tacierzyński od razu po wykorzystaniu przez matkę 2 tygodni jej urlopu macierzyńskiego, jeśli w dniu narodzin dziecka złoży stosowny wniosek w swoim miejscu pracy. We wniosku należy określić termin zakończenia podstawowego urlopu macierzyńskiego lub zakończenia pierwszej części dodatkowego urlopu macierzyńskiego wykorzystywanej przez matkę dziecka oraz liczbę tygodni, jakie ta część obejmuje.

Urlop ojcowski w wymiarze dwóch tygodni przysługuje wszystkim ojcom aktywnym zawodowo, na ich wniosek, złożony 7 dni przed planowanym urlopem. Można z niego skorzystać w ciągu 12 miesięcy od narodzin dziecka.

Popularność angażowania się ojca w opiekę nad dzieckiem

Ze statystyk Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że młodzi ojcowie coraz chętniej robią sobie przerwę w wykonywaniu pracy zawodowej, w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. W 2014 roku na urlop ojcowski, w wymiarze dwóch tygodni, poszło 130 tys. młodych ojców. Dla porównania, z tego samego urlopu w 2013 roku skorzystało 28,5 tys. ojców. Statystyki mogą być jeszcze wyższe, ponieważ nie uwzględniają zakładów pracy zatrudniających więcej niż 20 pracowników. Młodzi ojcowie chcą brać czynny udział w opiece i wychowywaniu dziecka już od pierwszych chwil jego życia.

Bardzo rzadko natomiast panowie rezygnują z pracy, aby przejść na urlop tacierzyński zamiast kobiety na urlopie macierzyńskim. Nie oznacza to jednocześnie, że nowoczesny ojciec nie bierze na siebie części obowiązków związanych z opieką nad dzieckiem. Może wstawać do dziecka w nocy, przewijać je, kąpać i karmić butelką, jeśli zajdzie taka potrzeba. Jest to jednak kwestią indywidualną, jak młodzi rodzice zechcą podzielić się takimi obowiązkami. Młode matki często nie chcą dopuszczać ojców do opieki nad noworodkiem czy niemowlęciem, z uwagi na wrodzoną niezdarność mężczyzn. Jest to dużym błędem, bo zniechęcony ojciec nie będzie bez końca oferował swojej pomocy kobiecie przy dziecku.

Młode matki odczuwają lęk przed tym, czy rzeczywiście poradzą sobie ze sprawowaniem opieki nad dzieckiem. Kiedy po kilku dniach w szpitalu wracają do domu nie muszą być jednak zdane tylko na siebie. Ojciec dziecka – mąż lub partner, może stanowić dla nich wsparcie i ogromną pomoc, zakładając oczywiście, że będą chciały z niej skorzystać. W tym właśnie może tkwić problem. Matka może uważać, że to ona zrobi wszystko najlepiej i nie jest w stanie dzielić się obowiązkami nad dzieckiem z tatą. Jak przywrócić równowagę w domu z małym dzieckiem i czy ojciec może się w pełni zaangażować w opiekę nad noworodkiem?

Rola ojca w życiu dziecka

Psycholodzy podkreślają, że w rodzinach, w których dziecko wychowuje się z angażującym ojcem, rzadko kiedy zdarzają się zaburzenia emocjonalne w jego rozwoju. Maluch czuje oparcie w obu rodzicach, jest otaczany miłością i troskliwością.

Już na samym początku tata powinien angażować się w opiekę nad dzieckiem i spędzać z nim jak najwięcej czasu. Mama niejako automatycznie nawiązuje więź z dzieckiem, zwłaszcza, że przez dziewięć miesięcy jego życia płodowego stanowiła z nim jedność. Po narodzinach maluch pozostaje w ścisłym kontakcie z matką karmiącą. Jeśli na tym etapie ojciec nie zacznie pełnić ważnej roli w życiu noworodka, może mieć później trudności ze staniem się w pełni rodzicem. Od najwcześniejszych momentów życia dziecka powinien on zabiegać o wspólne obcowanie.

Ojciec dziecka może uczestniczyć przy porodzie, dzięki czemu od razu okazuje zaangażowanie w życie rodzinne. Nie opiekuje się na tym etapie noworodkiem, ale otacza jego i młodą matkę miłością i troską. Po powrocie ze szpitala ojciec nie powinien uchylać się od obowiązków pielęgnacyjnych względem malucha.

Jak zachęcić do zaangażowania?

Wielu ojców nie angażuje się w opiekę nad dzieckiem w takim stopniu, jak chciałyby tego i oczekiwały matki. Może to wynikać z wielu przyczyn. Często dzieje się tak, gdy matka robi wszystko przy dziecku i nawet jeśli partner początkowo chce jej pomóc w kąpielach malucha, w przewijaniu lub ubieraniu, ona odsuwa go twierdząc, że nie poradzi sobie z takimi zadaniami i ona zrobi to lepiej. W ten sposób matki same zniechęcają ojców do angażowania się w pełni w nową rolę i obowiązki wobec dziecka. Z czasem tata przyzwyczai się do tego, że to matka wstaje w nocy do dziecka, to ona go kąpie, przewija, ubiera i pielęgnuje. Jest to niekorzystne zjawisko, a młoda mama nie może mieć pretensji do męża, że w niczym jej nie pomaga. Trzeba dać szansę mężczyźnie, aby nauczył się opieki nad dzieckiem, a to wymaga zaufania ze strony matki.

Mężczyźni czasem kierują się stereotypem i oczekiwaniami społecznymi, które mówią, że opieka nad dzieckiem jest domeną kobiety. Można to jednak przełamać, przyjmując partnerski model rodziny. Jeśli nawet początkowo młodemu ojcu nie za bardzo wychodzi opieka nad dzieckiem, wolno zmienia pieluchy i nieporadnie bierze dziecko na ręce trzeba wspierać go w jego staraniach. Z czasem wszystkiego się nauczy. Obawa przed niepowodzeniem i brak doświadczenia w opiece nad maleństwem mogą powodować, że ojciec będzie unikał obowiązków domowych przy dziecku. Młoda matka i jej bezpośrednie otoczenie, zwłaszcza teściowa mężczyzny, nie mogą utwierdzać go w przekonaniu, że nie da sobie rady z pielęgnacją dziecka.

Chwaląc i doceniając wszelkie przejawy dobrej woli w angażowaniu się w opiekę nad noworodkiem umacniają wiarę w siebie młodego ojca. Warto nagradzać każdą inicjatywę partnera, kiedy chce on wyręczyć młodą mamę w pielęgnacji malucha i przy zabawie z nim. Krytyka, nawet najbardziej konstruktywna, przekazywana bez jednoczesnego dostrzegania i komentowania sukcesów ojca w opiece nad noworodkiem, zniechęci go do aktywności wobec dziecka. Mężczyzna poczuje się niekompetentny i straci motywację, przez co nie będzie wierzył we własne możliwości. W efekcie, młoda matka znów pozostanie sama we wszystkich obowiązkach wobec dziecka.

Po urodzeniu dziecka potrzeby rodziny wzrastają. Noworodek potrzebuje kołyski czy łóżeczka do spania, wózka, nosidełka do samochodu, aby bezpiecznie podróżować, zestawu butelek i wielu innych rzeczy, które ułatwiają lub umożliwiają odpowiednią opiekę i pielęgnację dziecka przez rodziców. Takie akcesoria dziecięce niestety słono kosztują, a młodzi rodzice muszą głębiej sięgnąć przez to do kieszeni. Niektórzy mogą postarać się o tzw. becikowe, czyli jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka.

Jeszcze kilka lat temu becikowe było przyznawane wszystkim rodzicom bez wyjątku, ale obecnie pod uwagę brany jest przy tym próg dochodowy. Becikowe z założenia ma wspierać osoby ubogie lub mało zarabiające, a nie zamożne, którym nie brakuje na wyposażenie dziecka w niezbędne akcesoria.

Konstrukcja becikowego

Becikowe jest zapomogą wypłacaną jednorazowo przez miejskie i gminne ośrodki pomocy społecznej, na wniosek jednego z rodziców lub prawnych opiekunów dziecka. Oprócz wniosku do ośrodka składa się szereg dokumentów dotyczących urodzenia dziecka oraz sytuacji finansowej rodziców. Wniosek składa się w terminie maksymalnie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Becikowe wypłacane jest w niezmiennej wysokości 1000 zł dla matki, ojca, opiekuna prawnego lub opiekuna faktycznego dziecka.

Jeśli ojciec dziecka złoży już wniosek o becikowe, matka noworodka już go nie otrzyma.
Warunkiem uzyskania becikowego jest spełnienie kryterium dochodowego. Dochód netto, po odjęciu kosztów uzyskania przychodu, składek na ubezpieczenie społeczne, składek na ubezpieczenie zdrowotne i podatek należny, na osobę w rodzinie nie może być wyższy niż 1922 zł. Jeśli o becikowe rodzice starają się w roku 2015, pod uwagę będą brane dochody z 2013 roku. Jeśli jednak w 2014 roku uzyskali oni dodatkowe, nowe źródła dochodu, np. podpisali umowę o pracę, muszą wraz z wnioskiem o becikowe złożyć oświadczenie. Wtedy takie dochody nie będą brane pod uwagę przy wydawaniu decyzji o przyznaniu becikowego.

Dokumenty do wniosku o becikowe

Aby starać się o uzyskanie jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia dziecka należy wypełnić formalny wniosek o becikowe i dołączyć do niego dokumenty:

• zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza lub położną potwierdzające pozostawanie
• kobiety pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu,
• akt urodzenia dziecka lub dzieci wchodzących w skład rodziny,
• dowód osobisty wnioskodawcy – kopia i oryginał do wglądu urzędnika,
• dokument potwierdzający datę przysposobienia dziecka, datę objęcia dziecka opieką prawną lub faktyczną, jeśli dotyczy sytuacji rodzica,
• zaświadczenie z Urzędu Skarbowego o dochodzie za dany rok na każdego pełnoletniego członka rodziny lub oświadczenie o wysokości uzyskiwanych dochodów składane pod odpowiedzialnością karną,
• oświadczenie o dochodzie nieopodatkowanym wszystkich członków rodziny za dany rok,
  zaświadczenie z ZUS lub od pracodawcy lub oświadczenie członków rodziny zawierające informacje o wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne w danym roku,
• odpis podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty na rzecz osób w rodzinie – jeśli dotyczy,
• zaświadczenie od komornika o stanie egzekucji alimentów za dany rok – jeśli dotyczy,
• dokumenty do utraty dochodu – jeśli dotyczy,
• dokument potwierdzający datę uzyskania dochodu w kolejnym roku – jeśli dotyczy.

Wniosek o becikowe należy złożyć osobiście, z uwagi na konieczność przedstawienia oryginałów dokumentów.

Jeśli czytasz ten post, oznacza to tylko jedno – planujecie potomka. To szczególny okres w Waszym życiu. Twoja partnerka pewnie zdążyła już zatroszczyć się o swoje zdrowie – wykonać niezbędne badania, wprowadzić drobne zmiany w jadłospisie. Teraz Czas na Ciebie – przyszły tato! Zdrowie Twojego dziecka zależy od Twojej kondycji i… nałogów.

Pa, pa %%%%

Czas pożegnać się z suto zakrapianymi imprezami. Komórki płciowe – plemniki i komórka jajowa – mają delikatną i złożoną budowę. Duża ilość alkoholu i inne używki mogą zniszczyć DNA komórek, powodując poważne wady rozwojowe u dzieci. Ogranicz alkohol – może uszkadzać plemniki, uniemożliwiając zapłodnienie.

Żegnajcie papierochy

Chcesz zostać tatą? Zrezygnuj z palenia. Z każdym wypalonym papierosem, zmniejszasz swoje szanse na poczęcie zdrowego potomka.

Im szybciej uporasz się z potrzebą sięgnięcia po papierosa i wyjścia na przysłowiowego dymka, tym lepiej dla Ciebie. Po pierwsze nikotyna nie wpływa dobrze na jakoś nasienia – obniża żywotność i ruchliwość plemników, po drugie, kiedy już uda się Wam zajść w ciążę, będziesz musiał unikać palenia w towarzystwie Twojej ciężarnej partnerki. Chyba nie narazisz jej i Twojego jeszcze nienarodzonego dziecka na negatywne skutki biernego palenia?

Ruch to zdrowie

Czas zrzucić zbędne kilogramy. Wprowadź więcej aktywności fizycznej w codzienne życie – dobra kondycja przyda Ci się, gdy malec będzie już na świecie – wózek waży swoje, spacery działają kojąco na niemowlęce kolki i „humory”, raczkujące dziecko – Ty stale w ruchu i oczy wokół głowy… A teraz zupełnie poważnie. Duża nadwaga, może poważanie pokrzyżować Wasze plany
BMI (Body Mass Index) powyżej 25 może skutkować obniżeniem liczby plemników aż o 22 proc., co znacznie zmniejsza szanse na poczęcie potomka.
Witaminki, Panie!

No dobra. Skoro już nie pijesz, nie palisz, w ramach zrzucania sadełka biegasz wokół bloku, pora na małą rewolucję na talerzu. Zadbaj o dietę bogatą w witaminę B9 czyli popularny kwas foliowy. Niech w kuchni przyszłego taty na stałe zagoszczą szpinak, kalafior, brukselka, a także warzywa strączkowe – groch i fasola. Sięgaj po wątróbkę oraz żółtka jaj. I pamiętaj… Zdrowy tata = zdrowy maluch.