W kolorowych gazetach, w programach telewizyjnych i w fachowych książkach ciąża przedstawiana jest jako najpiękniejszy okres w życiu każdej kobiety. Skupiamy się na tym, że następuje cud poczęcia i narodzenia dziecka. Prozaiczne kwestie dotyczące okresu ciąży schodzą na dalszy plan. Nikt nie mówi głośno o tym, że kobiety w ciąży mają hemoroidy, z którymi walczą jeszcze długo po urodzeniu swojej pociechy. Być może jednak warto na to zwrócić uwagę, aby młode kobiety oczekujące dziecka mogły przeciwdziałać powstawaniu hemoroidów i reagować, jeśli się one pojawią. Dzięki temu mogą zniwelować dolegliwości bólowe i dyskomfort, który związany jest z hemoroidami. Czym one są i dlaczego ryzyko ich powstania zwiększa się właśnie w okresie ciąży u kobiety?
Wstydliwa dolegliwość
O wielu dolegliwościach ciążowych panie nic nie mówią, ponieważ wywołują one uczucie wstydu. Nie dzielą się swoimi wątpliwościami z rodziną, mężem, a nawet z lekarzem i położną, a jest to dużym błędem. Wstydliwą dolegliwością w trakcie ciąży są hemoroidy, czyli żylaki odbytu. Niestety, u wielu kobiet występują takie zmiany i w momencie, kiedy powstają, warto poradzić się lekarza, jak z nimi postępować.
Ciąża jest okresem, w którym naczynia krwionośne rozszerzają się, między innymi te otaczające zwieracz odbytu. Stają się obrzmiałe i wypukłe, z cienkimi ściankami, które w każdej chwili mogą pęknąć. Sytuacji nie poprawia fakt, że ciężarne często zmagają się z zaparciami, co wywołuje zbyt duże ciśnienie krwi w końcowym odcinku jelita grubego. Dodatkowo, powiększająca się w kolejnych miesiącach ciąży macica uciska naczynia krwionośne znajdujące się w jamie brzusznej, co utrudnia krążenie krwi w żyłach miednicy i nóg.
Pierwszym sygnałem tego, że kobieta w ciąży cierpi na hemoroidy, jest obecność krwi na papierze toaletowym. Żylaki swędzą i bolą, sprawiając dyskomfort nie tylko w trakcie wizyt w toalecie, ale nawet na co dzień. Im dłużej ciężarna czeka na to, aby leczyć hemoroidy i łagodzić ich objawy, tym gorzej. Hemoroidy mogą bowiem doprowadzić do rozwinięcia stanu zapalnego, który trudno będzie zwalczyć. Dzięki leczeniu można niwelować skutki występowania żylaków odbytu, a nawet je wyeliminować.
Lekceważenie pierwszych objawów hemoroidów w ciąży – pieczenia i swędzenia odbytu, sprzyja dalszemu ich rozwojowi. Kiedy pojawiają się dolegliwości bólowe, możemy być pewne, że rozwinął się stan zapalny.
Jak przeciwdziałać żylakom odbytu w ciąży?
Wystarczy przestrzeganie kilku prostych zasad, aby ograniczyć ryzyko powstania żylaków w okresie ciąży. Pierwszą, najważniejszą, jest utrzymywanie zdrowej diety, która poza tym jest korzystna dla utrzymania prawidłowej wagi ciała ciężarnej oraz dla zdrowego rozwoju nienarodzonego dziecka. Jeśli dieta jest uboga w pełnowartościowe produkty, w tym błonnik ułatwiający trawienie, a często kobieta spożywa tłuste, ciężkostrawne potrawy, pojawiają się u niej problemy z wypróżnianiem. Sprzyja im siedzący tryb życia, kiedy jelita są nienaturalnie obciążone, a naczynia krwionośne w okolicach odbytu – uciskane. To prosta droga do powstania hemoroidów.
Lekarze zalecają, aby ciężarne prowadziły lekkostrawną dietę, pełną wielozbożowych produktów oraz warzyw i owoców. Sprzyja to lepszej perystaltyce jelit i regularnym wypróżnieniom, które nie będą wymagały wielkiego wysiłku ze strony kobiety. Elementem profilaktyki w przypadku hemoroidów ciążowych będzie aktywny styl życia. Jeśli na co dzień kobieta musi spędzać wiele godzin w pozycji siedzącej, kilka razy dziennie powinna wstawać i spacerować, aby odciążyć jelita. W wolne dni warto wybrać się na spacer, na basen, czy po prostu – na zakupy.
Ważne jest regularne wypróżnianie się i nie odkładanie wizyty w toalecie na później. Im dłużej zwlekamy z tym, ryzyko powstania hemoroidów wzrasta.
Łagodzenie objawów hemoroidów
Pomimo podjęcia działań profilaktycznych, u niektórych kobiet i tak pojawiają się żylaki odbytu, ponieważ mogą mieć one podłoże dziedziczne. Inne ciężarne mogą nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że taka dolegliwość wiąże się z okresem ciąży. Jeśli więc żylaki odbytu się pojawiły, należy pilnować regularnych wypróżnień i spożywać produkty bogate w błonnik, które pobudzą do pracy leniwe jelita. Po każdym wypróżnieniu należy przebywać bolące miejsca chłodną wodą z dodatkiem mydła o neutralnym pH. Do podmywania można wykorzystać ciepły napar z herbaty lub napar z kory dębu, która ma działanie przeciwzapalne. Pomocna w łagodzeniu przykrych objawów żylaków odbytu może być chłodna kąpiel.
W porozumieniu z lekarzem można niwelować swędzenie czy pieczenie okolic odbytu przy zastosowaniu ziołowych maści i specjalnych czopków przeciw hemoroidom.
Leczenie hemoroidów
Możliwości leczenia żylaków odbytu na etapie ciąży są ograniczone. Niektóre panie mają na tyle szczęścia, że żylaki pojawiają się w ostatnim trymestrze ciąży, nie dają zbyt wielu dolegliwości i znikają samoistnie po porodzie. Lekarze zalecają, aby w ramach leczenia hemoroidów już w ciąży prowadzić dietę bogatą w błonnik – spożywać jabłka wraz ze skórką, siemię lniane czy ciemne pieczywo.
Jeśli hemoroidy rozwinęły się już w dużym stopniu, swędzą, bolą i krwawią, ciężarna powinna o tym powiedzieć swojemu lekarzowi, który zapisze łagodne leki na hemoroidy o działaniu przeciwzapalnym i likwidującym świąd.
Po ciąży, jeśli problem nie zniknął, można zastosować skleroterapię na żylaki odbytu. Zabieg polega na wstrzyknięciu leków w okolice odbytu, które spowodują zwłóknienie i zamknięcie krwawiących hemoroidów. Podobny efekt uzyskuje się poprzez koagulację żylaków odbytu promieniami UV lub podczerwienią.
