Matkę i dziecko zawsze wiąże silna relacja, budowana nie w pierwszym okresie macierzyństwa, kiedy dziecko jest już na świecie, ale już podczas ciąży. Dziecko dorastające w łonie matki słyszy jej głos i szybko zaczyna go rozpoznawać z grona innych, docierających do niego dźwięków. Głos matki uspokaja, zaciekawia, ale i wywołuje u dziecka radosną reakcję. Stąd też warto rozmawiać ze swoim dzieckiem, choć jeszcze się ono nie urodziło.
Psychologia ciąży
Ginekolodzy położnicy prowadzący ciążę swoich pacjentek, skupiają się na medycznych jej aspektach. Chcą, aby zarówno dziecko, jak i matka szczęśliwie doczekali końca ciąży i przeszli przez poród w sposób niezakłócony. Z kolei, lekarze innych specjalizacji mogą kłaść nacisk na inne kwestie dotyczące okresu ciąży. Tak właśnie dzieje się w przypadku psychiatrów i psychologów. Oni uznają, że najważniejszym zjawiskiem w trakcie ciąży, jest nawiązanie i budowanie więzi pomiędzy matką, a jej nienarodzonym dzieckiem. Mówi się, że już w ciągu pierwszych 12-stu tygodni ciąży, czyli w I trymestrze zawiązuje się relacja na linii matka i dziecko. To wtedy kobieta po raz pierwszy może poczuć instynkt macierzyński w zwielokrotnionej formie. Z kolei dziecko „odkrywa” swoją mamę i daje jej to odczuć w kolejnych tygodniach kopiąc w brzuch.
Wrodzona więź
Dziecko szybko przywiązuje się do swojej mamy i potrzebuje uczucia bliskości z nią. To reakcja instynktowna po urodzeniu, tak samo jak konieczność zaspokojenia głodu. Po narodzinach większość matek w prawidłowej relacji z dzieckiem jest zawsze gotowa do pomocy. Reaguje na płacz noworodka, na jego potrzeby, przez co dziecko odczuwa pełnię bezpieczeństwa. Nawiązanie silnej więzi emocjonalnej w takich warunkach jest spontaniczne i naturalne.
Niemniej, już na etapie ciąży można kontaktować się z dzieckiem i nawiązywać relację z nim. W okresie prenatalnym bowiem u dziecka rozwijają się wszystkie zmysły i szybko staje się zdolne do odbierania bodźców z otoczenia. Świetnie rozpoznaje głosy, zwłaszcza głos matki, stąd też ciężarne przemawiające do swojego nienarodzonego dziecka postępują właściwie.
Słuch jest zmysłem, który kształtuje się w pełni po I trymestrze ciąży. Płód zaczyna reagować na bodźce akustyczne pomiędzy 4 a 5 miesiącem życia. Głośne dźwięki mogą wywołać jego gwałtowną reakcję, odczuwalną przez matkę jako silne kopanie.
Słuch dziecka rozwija się szybciej niż na przykład pamięć, ale pierwsze oznaki zapamiętywania u dziecka notowane są pomiędzy 7 a 8 miesiącem życia. Od 7 miesiąca dziecko kojarzy i koduje w pamięci głos matki i inne dźwięki, które często słyszy. Dlatego po urodzeniu śpiewana przez mamę kołysanka szybko ukołysze dziecko do snu.
Czym grozi brak więzi?
Kobiety, które nie chciały zajść w ciążę, są ofiarami gwałtów lub też nie chcą mającego się narodzić dziecka, nie nawiązują nici porozumienia z dzieckiem. Traktują je jak pasożyta w swoim ciele. Zapominają, że więź jest podstawową potrzebą człowieka. Dziecko chce się przywiązać do matki, co rzutuje na jego przyszły, prawidłowy rozwój na wielu płaszczyznach. Brak prawidłowej więzi matki z dzieckiem zaraz po urodzeniu może skutkować pojawieniem się zaburzeń fizjologicznych i psychicznych. Dziecko miewa biegunkę, nie ma apetytu, jest przygnębione, a także przekłada się to na opóźnienia rozwojowe. Nawet jeśli w kilka dni po urodzeniu zostanie zaadoptowane przez inną rodzinę, rodzice muszą włożyć wiele starań w to, aby odbudować zniszczenia psychiczne, jakie powstały w życiu płodowym i tuż po urodzeniu. Odrzuconemu dziecku trzeba okazać wiele miłości, aby nawiązać z nim silną więź.