Poród może odbyć się siłami natury, kiedy to matka dziecka podczas skurczy siłą własnych mięśni wypycha noworodka na zewnątrz kanału rodnego, albo za pośrednictwem cesarskiego cięcia. W tym drugim przypadku mamy do czynienia z operacją, która jest planowana lub nagła, wywołana zaistniałą sytuacją. Istnieją pewne medyczne wskazania do wykonania u ciężarnej pacjentki cesarskiego cięcia. Jeśli lekarz planuje taki poród, najczęściej nie czeka do 40 tygodnia ciąży, ponieważ istnieje ryzyko, że u ciężarnej mógłby zacząć się poród naturalny. Planowane cesarskie cięcie wykonywane jest około 38 tygodnia ciąży, w znieczuleniu miejscowym, kiedy pacjentka traci czucie od pasa w dół. Jeśli cesarka jest planowana, w wielu szpitalach kobiecie może towarzyszyć bliska osoba, na przykład ojciec dziecka. Jakie okoliczności dotyczące matki lub nienarodzonego dziecka mogą w rzeczywistości zadecydować o tym, aby wykonać cesarkę?

Medyczne czynniki po stronie matki

Zarówno po stronie nienarodzonego dziecka, jak i przyszłej matki, mogą wystąpić czynniki decydujące o porodzie przez cesarskie cięcie. Do wskazań medycznych zalicza się względy:

• neurologiczne,
• okulistyczne,
• ortopedyczne,
• kardiologiczne.

Także łożysko przodujące powoduje, że cięcie cesarskie jest konieczne. Jest ono wówczas położone tuż przy szyjce macicy i jej rozwieranie w trakcie akcji porodowej przy porodzie naturalnym, spowodowałoby odklejanie się łożyska, co jest niebezpieczne dla matki i dziecka.

Wiele pań musi rodzić przez cesarkę z uwagi na przebyte operacje wzroku (np. korektę wady), na wysoką wadę wzroku czy na stan siatkówki oka. Kobieta nie może rodzić naturalnie przy przebytych uprzednio urazach kości miednicy, przy patologiach kręgosłupa czy przy poważnych chorobach serca, powodujących niewydolność krążenia. Gdy matka choruje na poważne choroby płuc, przebiegające z ograniczeniem pojemności życiowej, nie ma możliwości przeprowadzenia porodu siłami natury w bezpieczny sposób. Wskazaniem medycznym do cesarki będzie wahająca się cukrzyca matki, konflikt serologiczny czy aktywna opryszczka narządów płciowych.

Wskazania medyczne ze strony dziecka

Pomimo, że u przyszłej matki nie występują wskazania medyczne do przeprowadzenia cesarki, i tak może ona być koniecznością. Decydują o tym czynniki dotyczące nienarodzonego dziecka. Poród naturalny nie będzie możliwy, jeśli dziecko jest nieprawidłowo ułożone, na przykład jest to położenie poprzeczne, bokiem do kanału rodnego, a nie ułożenie główkowe. Bardzo częstym przypadkiem cesarek jest poród mnogi, kiedy kobieta rodzi powyżej dwójki dzieci lub gdy bliźnięta ułożone są w sposób uniemożliwiający poród drogami natury. Przy dużych dzieciach, ważących szacunkowo więcej niż 4 kg, może istnieć ryzyko niepowodzenia porodu naturalnego, bowiem występuje dysproporcja pomiędzy wielkością płodu, a wielkością miednicy matki.

Psychiczne wskazania do cesarski

Bywa, że kobiecie nic nie dolega, a dziecko ułożone jest prawidłowo. Wydawać by się mogło, że w takiej sytuacji lekarze nie przeprowadzają cesarskiego cięcia, ale paniczny lęk przed porodem, a właściwie dolegliwościami bólowymi z tym związanymi sprawia, że wykonywana jest cesarska elektywna, czyli na życzenie pacjentki, choć zdarza się to rzadko. Cesarka przeprowadzana jest także przy schorzeniach psychicznych kobiety, na przykład kiedy ma ona stwierdzoną aktywną chorobę psychiczną.

Konieczność nagłego cesarskiego cięcia

Nawet jeśli zaczyna się poród naturalny – kobiecie odchodzą wody płodowe i rozpoczynają się skurcze, nie jest przesądzone, że właśnie w taki sposób urodzi. W momencie, kiedy istnieje zagrożenie zdrowia i życia – matki bądź nienarodzonego dziecka, lekarz musi podjąć decyzję o cesarce. Z takimi sytuacjami mamy do czynienia w momencie, gdy:

• poród się przedłuża, trwa 2. etap akcji porodowej, a dziecko nie mieści się w miednicy i nie może przejść kanału rodnego, pomimo wysiłków matki,
• występuje nadciśnienie tętnicze, którego nie można obniżyć lekami, albo stan przedrzucawkowy u matki,
• występuje wysoka gorączka u matki,
• pojawiają się objawy infekcji,
• poród nie postępuje prawidłowo,
• notowane są zaburzenia w akcji serca płodu na KTG (spadki tętna poniżej 100 uderzeń na minutę),
• bradykardia u dziecka trwająca więcej niż 2 minuty (niski poziom bicia serca),
• tachykardia u dziecka (wysoki poziom czynności serca płodu – powyżej 170 uderzeń na minutę).

Przed rozpoczęciem właściwej akcji porodowej także mogą pojawić się sytuacje wskazujące na konieczność przeprowadzenia cesarskiego cięcia. Zalicza się do nich krwawienie z dróg rodnych, które może być sygnałem odklejania się łożyska. Jeśli u ciężarnej zostanie zdiagnozowany stan przedrzucawkowy, jest to sytuacja zagrażająca życiu i zdrowiu matki i dziecka, dlatego jak najszybciej zaleca się wykonanie cesarskiego cięcia.